Theo số liệu thống kê từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Giang, tính đến đầu năm 2024 tổng tích luỹ số trường hợp nhiễm HIV/AIDS được phát hiện trên địa bàn tỉnh Bắc Giang là 3.713 trường hợp. Trong đó, còn sống là 1.563 trường hợp. Số người nhiễm mới HIV trong năm 2023 là 87 người. Tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nam nghiện chích ma túy khoảng 30% và nhóm phụ nữ bán dâm là 10%, tuy nhiên, tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm MSM (nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới) có xu hướng tăng rõ rệt trong thời gian qua, chiếm 60%. Nhằm thực hiện mục tiêu đến năm 2025, có 90% người nhiễm HIV biết được tình trạng của mình, để từ đó người bệnh được chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời và làm giảm nguy cơ lây truyền HIV cho người khác, góp phần kiểm soát dịch HIV/AIDS bền vững vào năm 2030. Vì vậy, một trong những hoạt động được chú trọng triển khai đó là hoạt động xét nghiệm online tại nhà thông qua trang web được tỉnh Bắc Giang triển khai từ tháng 4/2022 đã mang lại nhiều hiệu quả tích cực.

Có thể thấy, xét nghiệm online trong dự phòng HIV là một công cụ quan trọng để giúp người dân có thể kiểm tra HIV một cách dễ dàng và bảo mật. Nó cho phép người dân dễ dàng tiếp cận các dịch vụ xét nghiệm mà không cần đến các cơ sở y tế truyền thống. Điều này giúp mở rộng phạm vi và tăng cơ hội cho nhiều người thực hiện xét nghiệm HIV.

      Việc cung cấp dịch vụ xét nghiệm online giúp giảm đi sự ngại ngùng và sự do dự của người dân khi đối mặt với việc kiểm tra HIV. Điều này có thể dẫn đến việc tăng cường các chiến dịch xét nghiệm và giảm tỷ lệ người mắc HIV không biết mình mắc phải. Đồng thời, xét nghiệm online cũng giúp mọi người tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại do không cần phải trực tiếp đến các cơ sở y tế. Điều này đặc biệt hữu ích đối với những người sống ở những khu vực xa hoặc khó tiếp cận.

      Xét nghiệm online cũng giúp tăng cơ hội phát hiện sớm và điều trị kịp thời HIV, điều này quan trọng để kiểm soát bệnh lý và cải thiện chất lượng sống của người bệnh. Mô hình xét nghiệm này có thể cung cấp thông tin và giáo dục về HIV/AIDS một cách chủ động. Nó cũng có thể khuyến khích người dân duy trì hành vi bảo vệ và tăng cảnh giác về nguy cơ nhiễm HIV.

      Với những hiệu quả và lợi ích mà xét nghiệm HIV online mang lại, thời gian qua đã có nhiều đối tượng có nguy cơ được tư vấn, hướng dẫn và đã tham gia xét nghiệm bằng hình thức này. Tính từ tháng 4/2022 đến nay số khách hàng truy cập trang Web tự xét nghiệm là 632 lượt người, số khách hàng giao dịch thành công và nhận test tự xét nghiệm là 527 người, số lượt người đăng kí tư vấn online là 5 người. Kết quả xét nghiệm được gửi lên hệ thống là 102 người. Trong đó có 10 ca có phản ứng. Công tác kiểm soát trên hệ thống phần mềm xét nghiệm Online được thực hiện tốt, không để tình trạng nhỡ dịch vụ cung cấp đến khách hàng, tất cả test kít cấp ra đều phù hợp với kết quả đã được xét nghiệm gửi lên hệ thống phần mềm

      Tuy nhiên, việc triển khai mô hình xét nghiệm online cần phải được thực hiện cẩn thận và đảm bảo tính bảo mật, chính xác của kết quả, cũng như đảm bảo rằng đã triển khai xét nghiệm đúng đối tượng và họ đã nhận được sự hỗ trợ cần thiết sau khi xét nghiệm.

     Hoạt động xét nghiệm trực tuyến cho người có nguy cơ nhiễm HIV mang lại nhiều lợi ích như sự thuận tiện và bảo mật. Tuy nhiên, cũng có một số khó khăn và thách thức liên quan đến việc triển khai và sử dụng các dịch vụ này như: Việc tự xét nghiệm có thể gây căng thẳng tâm lý cho người sử dụng, đặc biệt là khi kết quả là dương tính. Họ có thể cảm thấy cô đơn và không có hỗ trợ tâm lý gần; Chất lượng và độ tin cậy của kết quả có thể không cao bằng so với các phương pháp xét nghiệm chuyên nghiệp do yếu tố kỹ thuật và môi trường mà kỹ thuật viên không thể kiểm soát; Người sử dụng có thể không nhận được sự hỗ trợ cần thiết để hiểu và giải thích kết quả xét nghiệm, đặc biệt là trong trường hợp kết quả dương tính. Họ cũng có thể không biết cách tiếp tục điều trị hoặc làm sao để tiếp cận các dịch vụ y tế; Các dịch vụ xét nghiệm trực tuyến có thể không phổ biến ở những khu vực hẻo lánh hoặc có người dân có thu nhập thấp, khiến cho những người có nguy cơ nhiễm HIV khó tiếp cận.

      Thực tế đã chứng minh việc xét nghiệm online đã mang lại nhiều hiệu quả đáng ghi nhận và đây chắc chắn là một công cụ quan trọng để giúp những người có nguy cơ cao có thể kiểm tra HIV một cách dễ dàng mà không cần phải trực tiếp đến các cơ sở y. Góp phần không nhỏ trong việc giúp người nhiễm HIV biết được tình trạng của mình, để từ đó người bệnh được chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời và làm giảm nguy cơ lây truyền HIV cho người khác, góp phần kiểm soát dịch HIV/AIDS bền vững vào năm 2030.

Tác giả: Trần Huyền