Xét nghiệm online trong điều trị dự phòng HIV/AIDS đang trở thành một công cụ quan trọng, giúp nâng cao nhận thức và tiếp cận dịch vụ y tế cho nhiều người. Thông qua các nền tảng trực tuyến, người dùng có thể dễ dàng đăng ký xét nghiệm, nhận tư vấn và kết quả một cách nhanh chóng và bảo mật. Điều này không chỉ giảm bớt rào cản về tâm lý, mà còn khuyến khích những người có nguy cơ cao tham gia xét nghiệm thường xuyên. Ngoài ra, xét nghiệm online cũng hỗ trợ trong việc cung cấp thông tin giáo dục, giúp người dân hiểu rõ hơn về các biện pháp dự phòng như PrEP, từ đó nâng cao hiệu quả trong công tác phòng chống HIV/AIDS.

Theo báo cáo từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, xu hướng dịch HIV trong nhóm đối tượng khác (bạn tình nhóm nguy cơ cao nhiễm HIV, quan hệ tình dục khác giới…) chiếm tỷ lệ cao nhất với 60,5%. Tiếp đến là nhóm nghiện chích ma túy với 28,4%. Thấp nhất là đối tượng phụ nữ bán dâm với 1,2%. Tuy nhiên, tỷ lệ HIV trong nhóm MSM có xu hướng tăng rõ rệt trong thời gian qua.

Xét nghiệm cho khách hàng PrEP tại cơ sở điều trị - Trung tâm KSBT tỉnh

Tại Bắc Giang, từ  tháng 4/2022, chương trình cung cấp test HIV bằng dịch miệng miễn phí với hình thức đặt test trực tuyến qua Website: tuxetnghiem.vn bắt đầu được triển khai tại tỉnh. Đây được xem là một trong những giải pháp rất ý nghĩa, phần nào tháo gỡ những rào cản trong xét nghiệm HIV. Đến nay đã có 523 khách hàng thực hiện dịch vụ này.

Sau khi nhận test, khách hàng tự làm xét nghiệm HIV tại nhà bằng dịch miệng theo hướng dẫn và gửi kết quả xét nghiệm lên tài khoản cá nhân của mình trên website để được tư vấn tiếp theo vào các dịch vụ phù hợp như Prep, các bệnh lây truyền qua đường tình dục, điều trị ARV, điều trị Viêm gan C... Nếu kết quả có phản ứng, khách hàng sẽ được tư vấn làm xét nghiệm khẳng định. Nếu kết quả khẳng định dương tính, khách hàng sẽ được tư vấn, kết nối chuyển điều trị ARV. Khách hàng có kết quả âm tính, tiếp tục được tư vấn dự phòng HIV, điều trị PrEP.

Tuy nhiên, ngoài sự thuận tiện mà xét nghiệm HIV online mang lại, thì dịch vụ này cũng gặp một số rào cản chính như: nhiều người, đặc biệt là ở vùng nông thôn hoặc những người có thu nhập thấp, có thể không có thiết bị điện tử hoặc kết nối internet ổn định; Người dùng có thể cảm thấy xấu hổ hoặc lo ngại về việc bị phát hiện khi tham gia xét nghiệm, dẫn đến việc họ không muốn sử dụng dịch vụ trực tuyến; Một số người có thể không biết về các dịch vụ xét nghiệm online hoặc không hiểu cách thức hoạt động của chúng, khiến họ không tham gia; Sự lo ngại về bảo mật thông tin cá nhân và dữ liệu sức khỏe có thể làm người dùng không yên tâm khi sử dụng dịch vụ xét nghiệm này…

Để vượt qua những rào cản này, cần có chiến lược truyền thông hiệu quả, nâng cao nhận thức của nhóm đối tượng nguy cơ cao, cùng với đó là đảm bảo tính bảo mật thông tin khách hàng để có thể tạo dựng lòng tin giúp cho dịch vụ xét nghiệm HIV online tiếp cận được khách hàng nhiều hơn.

Trần Huyền