Tỉnh Bắc Giang bắt đầu triển khai Đề án thí điểm cấp thuốc Methadone nhiều ngày cho bệnh nhân điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện từ tháng 7/2022. Đến nay, sau 2 năm triển khai Đề án, tại 11 cơ sơ điều trị Methadone trên địa bàn tỉnh đều đã thực hiện việc cấp Methadone nhiều ngày cho những bệnh nhân đủ điều kiện cấp Methadone nhiều ngày theo quy định của Bộ Y tế.

Việc thực hiện thí điểm cấp phát thuốc Methadone nhiều ngày cho thấy đây là một giải pháp vàng trong điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone cho người nghiện ma túy, giúp cho người bệnh cải thiện sức khỏe; giảm lây nhiễm HIV, nâng cao thể lực, phục hồi về thể chất và tâm thần, cải thiện về an ninh, trật tự xã hội, đem lại hiệu quả về kinh tế cho người bệnh; đồng thời giúp cho người bệnh phát triển kinh tế của gia đình, giảm chi phí của xã hội cho các vấn đề về pháp lý và y tế dành cho người nghiện.

          Trong năm 2024, thực hiện sự chỉ đạo của UBND tỉnh và Sở Y tế tại Kế hoạch số 130/KH-UBND của UBND tỉnh và Kế hoạch số 105/KH-SYT của Sở Y tế về triển khai đề án Duy trì và mở rộng cấp thuốc Methadone nhiều ngày cho người bệnh điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện trên địa bàn tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2023 -2024, các cơ sở cấp thuốc Methadone trên địa bàn tỉnh đang tích cực thực hiện nhiều giải pháp để đảm bảo việc quản lý, giám sát và duy trì, mở rộng việc cấp thuốc Methadone nhiều ngày cho bệnh nhân.

          Để thực hiện mục tiêu chung của Đề án là giảm thời gian đi lại và các chi phí cho người bệnh phải đến cơ sở y tế, tạo thuận lợi, khả năng tiếp cận và nâng cao chất lượng dịch vụ điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone, góp phần giảm lây nhiễm HIV, cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống cho người nghiện các chất dạng thuốc phiện trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. Thời gian qua, Ngành Y tế tỉnh cùng với các huyện, thành phố tích cực thực hiện công tác truyền thông nâng cao nhận thức và kiến thức cho người điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone về lợi ích, điều kiện được cấp thuốc Methadoane nhiều ngày; Tích cực truyền thông, tư vấn trực tiếp cho người bệnh tại các cơ sở điều trị/cấp thuốc Methadone về tiêu chí được cấp thuốc nhiều ngày các tiêu chuẩn loại trừ, các trường hợp bị tạm dừng, dừng vĩnh viễn cho người bệnh để cân nhắc lựa chọn phương pháp phù hợp và tham gia thực hiện có hiệu quả đảm bảo an toàn cho người bệnh và người nhà người bệnh khi được cấp thuốc Methadone nhiều ngày.

Bên cạnh đó, để đảm bảo an toàn trong thực hiện uống Methadone nhiều ngày, các cơ sở điều trị đều thực hiện việc giám sát người bệnh trong việc bảo quản và sử dụng thuốc Methadone. Định kỳ hàng tuần, hàng tháng hoặc đột xuất, cán bộ cơ sở điều trị Methadone chủ động phối hợp với nhân viên y tế tuyến xã, phường thực hiện giám sát người bệnh về việc bảo quản và sử dụng thuốc Methadone, đảm bảo an toàn cho người bệnh và các thành viên trong gia đình người bệnh, tạo sự thuận tiện, tăng khả năng tiếp cận và tuân thủ điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone cho người bệnh, góp phần nâng cao chất lượng điều trị.

Tiếp tục rà soát người bệnh đủ điều kiện nhận thuốc cấp nhiều ngày để phê duyệt tham gia Đề án thí điểm cấp phát thuốc Methadone nhiều ngày theo đúng kế hoạch đề ra. Đồng thời trao đổi thông tin với các đơn vị Công an cấp huyện, cấp xã (nơi người nghiện cư trú) về danh sách người nghiện đang được cấp thuốc Methadone nhiều ngày và các trường hợp vi phạm (hoặc có dấu hiệu vi phạm) trong quá trình điều trị nghiện bằng thuốc Methadone hoặc vi phạm quy định về cấp thuốc nhiều ngày; phối hợp với lực lượng Công an hoàn thiện hồ sơ đưa người nghiện vào cai nghiện bắt buộc. Tiếp tục phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan (UBND và Công an tuyến huyện, tuyến xã...) thực hiện nghiêm túc quy định về xác định tình trạng nghiện ma túy, góp phần đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội tại địa bàn tỉnh.

Duy trì điều trị cho người bệnh mang thuốc Methadone về nhà sử dụng theo đúng các quy định chuyên môn và hướng dẫn triển khai thí điểm cấp thuốc Methadone nhiều ngày cho người điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện. Thực hiện việc giám sát uống thuốc Methadone nhiều ngày thông qua việc xét nghiệm nước tiểu ngẫu nhiên tìm Heroin và các chất ma túy; giám sát bằng công nghệ thông tin qua điện thoại bằng sử dụng hình ảnh Zalo, Facebook,... để kiểm tra việc sử dụng thuốc của người bệnh; giám sát trực tiếp tại nhà bệnh nhân; giám sát thông qua việc trả lọ thuốc đã qua sử dụng… nhằm kịp thời phát hiện hành vi sử dụng trái phép chất ma túy hoặc vi phạm các quy định trong điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone tại nhà; từ đó kịp thời đưa ra quyết định chấm dứt tạm thời hoặc vĩnh viễn cấp thuốc Methadone nhiều ngày.

Với các biện pháp triển khai Đề án, từ đầu năm đến nay, tổng số người đang được điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone là 1.259/1.450 người, trong đó số bệnh nhân đủ tiêu chuẩn được cấp Methadone dài ngày 405/652  bệnh nhân đạt 62,12% Kế hoạch năm. Trong những tháng tiếp theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật cùng với các cơ sở điều trị Methadone tại các huyện, thành phố tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện rà soát đối tượng, quản lý, duy trì và mở rộng việc thực hiện uống thuốc Methadone dài ngày cho các đối tượng đủ tiêu chuẩn uống Methadone dài ngày, đồng thời thực hiện các biện pháp giám sát việc uống Methadone của các bệnh nhân để hỗ trợ điều trị và phát hiện kịp thời các trường hợp sai phạm trong quá trình uống Methadone dài ngày tại gia đình.

Tác giả: Đỗ Phú